Tại sao một số thực vật lại có khả năng tự bảo vệ mình?

Khi chúng ta đi dã ngoại, khảo sát, thường có một cảm giác rơi vào những chiếc bẫy gai của thực vật. Ở khu núi phía Bắc, điều phiền phức nhất là gai của cây táo chua làm con người rất ghét. Gai của cây táo chua dài là để tự bảo vệ mình, tránh bị sự xâm hại của động vật. Nói một cách rộng hơn, phàm những thực vật có gai thì thường có “mục đích” cả. Ví dụ nói đến cây tiên nhân chưởng và cây tiên nhân cầu chúng vốn sinh sống ở trong vùng sa mạc, do khô hạn lá đã thoái hóa, trong cơ thể tích trữ lượng nước lớn, mặt ngoài mọc rất nhiều gai cứng. Nếu không có gai, động vật trên sa mạc khi khát sẽ ăn cây tiên nhân chưởng. Loại thực vật có gai dài nói trên hoàn toàn là một cách phòng thân có mang vũ khí.

Có một số thực vật thân thảo cũng có mọc gai, gai của chúng vốn không cứng, không thể so với cây táo chua, nhưng gai của chúng lại có một đặc điểm rất độc đáo là gai rỗng trong, bên trong chứa một dịch độc nếu người hay thú chạm phải, gai liền tự động gãy, chảy ra chất dịch độc chui vào da, làm cho da bị mẩn đỏ hoặc dị ứng ngứa. Vì vậy, động vật hoang dã đều không dám xâm phạm chúng. Loại điển hình nhất trong loài cỏ là cỏ bò cạp, thuộc họ cây gai, chúng thường sinh sống ở những nơi tương đối ẩm ướt và râm mát, thường thấy trong khe núi hoặc trong rừng.

Khi ta lấy tiêu bản thực vật, thường thấy một loại thực vật thân thảo cực giống hoa thạch trúc. Nhưng nó không giống hoa thạch trúc ở điểm: mép trên cánh có những vết hằn nhỏ sâu và nhỏ hơn hoa thạch trúc, thân thực vật cũng nhỏ hơn thạch trúc, lá đối xứng hẹp hơn lá thạch trúc. Nhưng bạn dùng tay nhổ nó sẽ cảm thấy thân nó dinh dính. Hóa ra, bề mặt giữa các mấu cây tiết ra dịch dính, giống như bôi hồ. Thực vật này gọi là cù mai. Thân có tính dính của nó có thể phòng côn trùng theo thân leo lên gây hại đến lá và hoa ở trên. Khi côn trùng leo lên, bị chất dính này dính vào không động đậy được, không ít côn trùng vì thế mà chết.

Lá của một số thực vật là lá đối xứng, nhưng phần cơ lá lại nở rộng kết với nhau, nhìn bên ngoài, thân trông giống như xuyên qua hai chiếc lá nối với nhau, chỗ nối hai lá còn lõm xuống, khi trời mưa, bên trong cơ thể trữ lại một ít nước. Nước này cũng có tác dụng, nếu côn trùng có hại leo lên thân, gặp phải “biển nước” này không thể vượt qua và từ đó giúp cây bảo vệ cho hoa và lá của mình. Cây này gọi là cây tục đoạn (một vị thuốc Đông y).

Còn có rất nhiều thực vật có độc, nó không chỉ độc với con người mà cả với động vật. Có loài độc tính rất mạnh, ví dụ như lá non loài ô dầu, rau lê, nếu trâu bò ăn phải những chiếc lá này, lập tức trúng độc chết. Thú vị là trâu bò dường như cũng biết những chiếc lá này có độc nên tránh không ăn. Thực vật có độc đa số chứa chất kiềm sinh vật, có mùi vị thơm ngon, đây cũng là một trong những phương pháp trong quá trình tự bảo vệ mình của giới thực vật. Cây ngân hạnh, long não rất ít khi thấy có côn trùng gây hại, vì thực vật này có chứa thành phần hóa học chống côn trùng gây hại. Bản thân long não của cây long não này chính là một loại thuốc quí tuyệt diệu trị côn trùng.

Thực vật chống lại sự gây hại của côn trùng đa phần là trạng thái tĩnh. Cỏ bắt ruồi trong thực vật ăn côn trùng mặc dù sử dụng lá khép lại bắt côn trùng, nhưng mục đích là lấy côn trùng làm thức ăn, tăng dinh dưỡng. Một số tờ báo trên thế giới có đăng cả thực vật ăn thịt người, đó là những lời đồn đại không đáng tin. Căn cứ vào những ghi chép lịch sử về cấu tạo, chức năng của cơ quan và cả toàn bộ chủng loại thực vật. Thực vật ăn thịt người là không thể có được.

Làm sao để nhận ra được các sao chính xác khi xem bản đồ sao?

Xem mặt tròn của bầu trời là hình chiếu mặt bằng thì bản đồ biểu thị vị trí, độ cao và hình thái của các sao gọi là bản đồ sao. Nó là một trong những...

Có thể tẩy sạch màu trên gốm được không?

Đồ gốm là đồ dùng phổ biến cho mọi gia đình. Trên bề mặt đồ gốm thường có nhiều hình vẽ hoa văn khác nhau.

Vì sao phải khai thác loại nhựa tự phân hủy?

Đồ nhựa là sản phẩm quan trọng không thể thiếu được trong sản xuất công, nông nghiệp và cuộc sống hàng ngày. Trong khi nhựa đem lại nguồn nguyên liệu...

Tên lửa photon là gì?

Để nâng cao tốc độ bay của tên lửa trong vũ trụ, các nhà khoa học luôn tìm kiếm nguồn năng lượng mới. Năm 1953 nhà khoa học Đức đưa ra ý tưởng tên lửa...

Tại sao máy bay cần lên và xuống theo chiều gió?

Hành khách ngồi trên máy bay đều biết rằng khi máy bay chuẩn bị cất cánh thường chạy sang phải sang trái, sau đó mới đến một đường băng chính rộng...

Tại sao phần lớn các mái nhà triển lãm và cung thể thao lại có hình dạng rất kỳ lạ?

Nhà triển lãm, cung thể thao, nhà hát, rạp chiếu bóng đều là những công trình kiến trúc công cộng cỡ lớn chứa nhiều người xem, đặc điểm của chúng là...

"Hành vi xoa dịu" của khỉ có ý nghĩa gì?

Các động vật nhỏ bé khi gặp các động vật to lớn, thường đưa ra những động tác làm dịu đi sự hung dữ của đối phương hoặc trút giận lên người khác, để...

Tại sao loài tre lại không phát triển to bề ngang thân như các loại cây khác?

Có rất nhiều loài cây càng lớn thân càng to, như cây bạch dương Canađa, lúc mới trồng chỉ bé bằng chiếc đũa, sau một đến hai năm thân cây to dần ra và...

Vì sao máy bay không cần vẫy cánh như chim?

Mới xem ra thì hình như máy bay “thông minh” còn chim “kém phát triển”. Nhưng sự thực hoàn toàn ngược lại. Máy bay hiện đại, bất kể là loại nào, đều phải có đẩy đủ cánh máy bay và cánh quạt mới bay được...