Ở cửa hàng siêu thị và thư viện ta thường thấy nhân viên thu tiền hoặc thủ thư đưa mã vạch trên bao bì hàng hóa hoặc sách vở lướt qua bằng thiết bị đọc mã vạch. Và trên màn hình máy tính liền hiện lên tên của mặt hàng hoặc tên sách, đơn giá v.v. Đó là tại sao vậy? Điều này trên thực tế là quá trình hệ thống máy tính liên cơ thông qua số liệu mã vạch mà thiết bị đọc mã vạch đọc được, rồi dựa vào thông tin tương ứng số liệu đọc được kiểm tra trong kho dữ liệu máy tính, sau đó hiển thị kết quả.
Thiết bị đọc mã vạch đọc mã vạch như thế nào? Thiết bị đọc mã vạch thường thấy có kiểu bút, kiểu card, kiểu bộ cảm biến hình ảnh và kiểu laze. Nguồn sáng phát quang của chúng có bóng hai cực phát quang, laze và hình thức laze khác. Theo phương thức làm việc, có thể chia ra hai kiểu: di động và cố định.
Thiết bị đọc mã vạch kiểu bút có nguồn quang và bóng hai cực phát quang. Đây là một loại thiết bị đọc mã vạch kiểu di động (kiểu cầm tay). Lúc thao tác chỉ cần đưa đầu nhỏ của bút chiếu vào mã vạch rồi di thẳng góc với mã vạch với tốc độ đều đặn, tín hiệu mã vạch sẽ đi vào máy tính qua cáp điện.
Ánh sáng do nguồn sáng phát ra được thấu kính hội tụ và kính phản xạ phản xạ lại để tia sáng chiếu lên mã vạch. Phần trống trên mã vạch có độ phản xạ cao, bộ phận vạch độ phản xạ thấp. ánh sáng phản xạ được thấu kính hội tụ và rồi được phân li bởi một loại thiết bị quang học gọi là cách tử, sau đó được bộ phận tiếp nhận quang tiếp thu. Do cường độ ánh sáng phản xạ giữa vạch và trống là khác nhau mà khi thiết bị đọc mã vạch kiểu bút lướt qua thì có được tín hiệu điện với mức điện cao thấp không đều. Qua thiết bị dịch mã chuyển đổi thành một nhóm tín hiệu số. Nếu thiết bị đọc mã vạch kiểu bút di động không đều thì tín hiệu thu được không chuẩn xác.
Thiết bị đọc mã vạch kiểu card có nguyên lí làm việc tựa như thiết bị đọc mã vạch kiểu bút. Thông thường là lắp đặt thiết bị này vào chỗ cố định. Ví dụ đặt ở bàn thu tiền. Khi làm việc, chỉ cần đưa chỗ có in hình mã vạch lướt qua đầu thiết bị đọc kiểu card này là có được ngay thông tin mã vạch.
Thiết bị cảm biến hình ảnh và thiết bị đọc mã vạch laze đều không cần phải làm di động tương đối giữa mã vạch và thiết bị đọc. Chỉ cần đưa mã vạch áp sát bộ đọc, không cần tiếp xúc là đọc được thông tin mã vạch chuẩn xác. Nhưng giá tiền hai loại thiết bị này khá đắt.