Thế nào là thư viện số hóa?

Ở Trung Quốc, thư viện Bắc Kinh và thư viện Thượng Hải đều là những thư viện hiện đại nhất. Chúng không chỉ có lượng sách báo tranh ảnh và tư liệu phong phú mà còn cung cấp cho độc giả những dịch vụ qua mạng Internet. Vậy thì chúng có phải là thư viện số hóa không? Bây giờ thì vẫn chưa. Điều này chủ yếu là do tư liệu sách báo mà những thư viện này có thể cung cấp cho dịch vụ trên mạng vẫn chưa đến 1/10. Vậy, thế nào là thư viện số hóa đây? Thư viện có cơ sở mạng Internet, các loại tư liệu văn hiến được số hóa, các nghiệp vụ và chức năng quản lý được máy tính hóa, đó chính là thư viện số hóa. Thư viện số hóa có đặc trưng cơ bản như sau:

(1) Các tải thể (tải thể là hình thức vật chất chứa đựng tri thức hoặc thông tin- chú thích của người dịch) văn hiến thông tin số hóa. Các tư liệu xuất bản chính thức mấy năm qua phần lớn đã áp dụng kỹ thuật sắp chữ điện tử, xử lí bản thảo bằng máy tính. Vậy là đã số hóa rồi. Thế nhưng, người ta còn vẫn phải bỏ ra bao nhiêu thời gian và công sức để giải quyết vấn đề số hóa tư liệu xuất bản trước kia nữa.

(2) Trợ giúp thực hiện việc cùng hưởng tài nguyên thư viện bằng mạng. Mạng Internet, mạng nghiên cứu khoa học giáo dục của Trung Quốc là môi trường trợ giúp quan trọng cần có cho thư viện số hóa.

(3) Có diện tiếp xúc của thuê bao thống nhất và hệ thống dò tìm tin nhanh chóng tiện lợi.

(4) Có hệ thống quản lý an toàn tài nguyên không bị lạm dụng, đảm bảo bản quyền.

Như vậy xem ra thư viện số hóa muốn được coi là giai đoạn cao cấp của sự phát triển thư viện hiện đại còn phải trải qua một thời gian nữa, phải bằng sự nỗ lực gian khổ của mọi người thì mới đạt được. Thế nhưng, hiện nay chúng ta đã trông thấy được cái hình hài của thư viện số hóa rồi. Qua mạng Internet, chúng ta có thể tra tìm các thông tin thư mục của hơn 1000 thư viện trong và ngoài nước; có thể phỏng vấn nhiều kho tin miễn phí như thiết bị dịch vụ Gopher của thư viện Quốc hội Mĩ, nó sẽ cung cấp những tin mới nhất liên quan tới mặt tự động hóa của thư viện Mĩ và thế giới; có thể thăm hơn 20 vạn trang chủ các đơn vị trên thiết bị dịch vụ www (World Wide Web). Sau khi đã thực sự xây dựng xong thư viện số hóa, bạn đọc có thể thăm bất kỳ một thư viện nào mà mọi tài nguyên thông tin của các tư liệu trong thư viện có thể đồng thời cung cấp cho hàng triệu độc giả. Như vậy, thông tin sẽ được sử dụng tối đa, thuê bao cũng tiện lợi rất nhiều.