Nước là nguồn tài nguyên vô cùng quí báu của nhân loại. Mấy chục năm gần đây vì lượng dùng nước trong công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt tăng lên nhanh chóng, nạn chặt phá rừng tạo nên lượng mưa ít, cộng thêm nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng khiến cho toàn cầu xuất hiện nguy cơ thiếu nước ngọt. Một trong những đối sách giải quyết nguy cơ này là tiết kiệm dùng nước. Tiết kiệm dùng nước không những là biện pháp quan trọng để giải quyết tình trạng thiếu nước mà còn có thể giảm thấp lượng nước thải, giảm thấp chi phí xử lí nước thải và giảm nhẹ mức độ ô nhiễm nước.
Vậy chúng ta tiết kiệm nguồn nước như thế nào? Tiết kiệm nước dùng trong nông nghiệp tức là phải tìm cách nâng cao hiệu suất tưới tiêu; tiết kiệm nước dùng trong công nghiệp, tức là phải cải tiến công nghệ, nâng cao hiệu suất lợi dụng tuần hoàn nước; tiết kiệm nước trong sinh hoạt, tức là phải thiết kế những máy giặt tiết kiệm nước cao và các thùng chứa nước không rò rỉ, tăng thêm ý thức tiết kiệm, thay đổi thói quen dùng nước, khuyến khích và kêu gọi tiết kiệm dùng nước.
Ngoài ra ở thành phố cần thực hiện “phân cấp cung cấp nước” cũng có thể tiết kiệm nguồn nước. Các con số chứng tỏ trong lượng nước cung cấp cho thành phố, nước dùng để ăn uống trực tiếp hay gián tiếp không đến 5%, 95% còn lại là dùng vào công nghiệp, cứu hỏa, xây dựng hoặc sinh hoạt khác của nhân dân. Căn cứ vào đặc điểm này có thể thực hiện “phân cấp cung cấp nước” để đạt được mục đích tiết kiệm sử dụng và lợi dụng tuần hoàn nước.
Vậy thế nào là phân cấp cung cấp nước? Phân cấp cung cấp nước tức là tách nguồn cung cấp nước ăn và nước sử dụng cho công, nông nghiệp ra. Đối với hai nguồn nước này phân chia tiêu chuẩn chất lượng khác nhau để dùng những phương pháp xử lí khác nhau. Phân cấp cung cấp nước có hai hàm nghĩa. Thứ nhất là lấy nước ngầm hoặc nước bề mặt có chất lượng tốt dùng cho ăn uống, dùng công nghệ và mạng lưới đường ống hiện có để bảo đảm việc cung cấp nước ăn an toàn, dùng nước ngầm hoặc nước tái sinh đã qua xử lí có chất lượng tương đối thấp cung cấp cho công nghiệp, nông nghiệp, chữa cháy và xây dựng. Thứ hai là hạ thấp thích hợp chất lượng nước của hệ thống cung cấp nước hiện có, dùng một hệ thống hoặc biện pháp chuyên môn khác để cung cấp nước ăn.
Thực hiện phân cấp cung cấp nước có nhiều ưu điểm. Trước hết là nhu cầu chất lượng đối với 95% nước sẽ giảm thấp, như vậy có thể giảm được các công đoạn xử lí, từ đó mà phí xử lí rẻ. Thứ hai là nước thải khi qua những xử lí không phức tạp lắm đã có thể lợi dụng tuần hoàn trở lại, như vậy sẽ giảm thấp sử dụng nguồn nước thiên nhiên, tức là đã tiết kiệm được nguồn nước. Thứ ba là tách riêng nguồn nước ăn uống và các loại nước khác sẽ có lợi cho việc nâng cao chất lượng nước ăn, bảo đảm sức khỏe cho nhân dân.
Căn cứ vào nguyên tắc phân cấp cung cấp nước, đề xuất xây dựng “hai hệ thống đường ống tuần hoàn”, tức là tách hệ thống đường ống dẫn nước ăn đặt nằm trên hệ thống đường ống nước thải. Nước thải của nước sinh hoạt sau khi xử lí có thể đưa vào hệ thống cung cấp nước cho công nghiệp, nước thải của nước công nghiệp sau khi xử lí có thể lợi dụng tuần hoàn. Như vậy là đã xây dựng được hệ thống tiết kiệm nước sinh thái vừa mở vừa khép kín. Hiện nay ở thành phố Thượng Hải việc phân cấp cung cấp nước đang ở giai đoạn thử nghiệm.
Từ khoá: Nguồn nước; Tiết kiệm dùng nước; Phân cấp cung cấp nước.