Con trâu một sừng
Xưa kia có một chàng trai sông giữa những quả núi cao nứt nẻ, dẫn đến nơi ấy chỉ có một con đường mòn mảnh như một sợi chỉ. Anh chẳng còn ai thân thích trên đời nên sống thui thủi một mình trong một túp lều nhỏ lợp bằng tre và chẳng có gì ngoài đôi bàn tay cần cù cày bừa kiếm kế sinh nhai trên một mảnh ruộng bé tí, bạc màu.
Một hôm, sau mùa gặt, có một phiên chợ ngoài tỉnh, anh quảy hai lượm lúa và xuống thung lũng qua con đường mòn.
Sau khi đã bán lúa, anh lang thang quanh các quán hàng của các nhà buôn và bị thu hút bởi một cửa hàng nhỏ, xinh xắn bày bán bút nho, nghiên mực nhỏ, màu vẽ, chì than, mực tầu và giấy bản mịn.
Chàng trai trẻ rất muốn tự mình thử vẽ một cái gì đó. Nhưng trong tay chỉ có mấy đồng tiền. Không đủ để mua những món đắt tiền thế kia! Sau cùng anh nghĩ bụng mình có thể mua ít ra là một mẩu chì than. Do dự một hồi lâu rồi anh cũng mua chì than bằng tiền bán thóc. Rất nôn nóng anh vội vã quay về nhà với vật báu. Ngắt một tầu lá chuối lớn, anh ngồi trên một phiến đá và vẽ. Điều anh mơ ước bấy lâu nay đã thành sự thật.
Cảm thấy buồn vì lúc nào cũng thui thủi có một mình, anh vẽ một con trâu lông xám loăn xoăn với đôi mắt tinh khôn và một cái sừng trên trán.
- Ngươi, bạn của ta, chàng trai trẻ thì thầm, giá mà ngươi cũng ở đây với ta, giúp ta cày bừa, như thế sẽ vui hơn biết mấy! Có hai người! Anh ghim bức vẽ lên vách lều. Rồi anhi ra và, đứng lặng người sửng sốt. Trước cửa túp lều sừng sững một con trâu lông xám loăn xoăn, với đôi mắt tinh khôn, và một cái sừng trên trán. Chàng trai giụi mắt, cấu tay xem mình mơ hay tỉnh, nhưng con trâu vẫn đứng đó, thân thiện nghểnh cái đầu về phía chàng trai. Không tin vào mắt mình chàng trai chạy vội vào phòng nhìn lại con trâu chàng vừa vẽ. Chiếc lá sạch trơn không một nét vẽ nào. Chàng trai hiểu rằng con trâu một sừng có bộ lông xám loăn xoăn đang đứng trước cửa chính là con trâu anh vừa vẽ.
Từ ngày đó chàng trai sống sung sướng với anh bạn trâu một sừng. Ban ngày họ cùng làm việc ngoài cánh đồng, đến đêm họ ngủ cùng nhau, người nọ tựa vào lưng kẻ kia.
Nhưng một hôm, lính nhà vua hành quân qua con đường mòn dẫn đến nhà chàng trai.
- Trông kìa, con trâu ngộ không, chỉ có một sừng! Một tên lính kêu lên.
Thịt nó chắc ngon lắm. Đức vua của chúng ta hẳn sẽ vui lòng thưởng thức!
Chàng trai van xin nhưng vô ích. Bọn lính không lay chuyển. Chúng mang đi niềm vui duy nhất của chàng trai tội nghiệp, lúc này đang khóc sướt mướt.
- Trả bạn tôi đây, anh vừa kêu khóc vừa đuổi theo bọn lính đến tận cánh cổng sơn song thếp vàng của cung vua. Nhưng cánh cống đã đóng sập trước mặt chàng, ngay sau khi bọn lính đi vào cùng với con mồi của chúng. Chàng trai tội nghiệp bị bỏ lại bên ngoài.
- Lính canh! Tôi xin các anh! Mở cửa cho tôi vào, trả bạn tôi đây! Anh van nài. Đó là người bạn duy nhất của tôi! Niềm vui duy nhất của tôi trên đời này, tôi không còn ai khác! Nhưng những lời van xin của anh chẳng ích gì- Anh ngồi đó, trước cổng cung điện uy nghi, tay ôm đầu, khóc như mưa. Một lúc sau cánh cổng mở ra và lũ lính ném trả anh cái sừng cùng bộ xương trâu. Chúng giễu cợt.
- Đây, bạn ngươi đây. Hoàng đế có lời khen ngươi và truyền chỉ cho ngươi biết ngài đã được thưởng thức ngon lành.
Chàng trai nhặt nhạnh xương và sừng trâu bọc cả vào một mảnh vải, đem về nhà. Vừa đi anh vừa khóc nhưng không thế trả lại sự sống cho bạn mình, về đến nhà, anh treo sừng trâu trên vách lều. Rồi anh đào một cái hố cạnh nhà, đặt xương xuống đấy, phủ đất lên.
Chẳng bao lâu nơi anh chôn xương trâu trổ lên một măng tre xanh. Măng tre lớn lên, lớn lên mãi và chẳng bao lâu đã thành một cây tre bánh tẻ cao lớn. Chàng trai ngày nào cũng ra xem cây tre đã lớn đến đâu, chàng vuốt ve những ngọn lá và lắng nghe tiếng rỉ rào êm êm của nó. Cây tre khỏe mạnh và lớn nhanh như thổi, đến một ngày nọ ngọn nó mất dạng trong mây trắng. “Chắc chắn đây không phải là một cây tre bình thường”, chàng trai nhủ thầm, “ta phải trèo lên thử xem nó vươn cao đến đâu.” Anh bắt đầu trèo lên thân tre dài, mảnh mai. Anh trèo lên cao, cao mãi. Đầu óc quay cuồng, nhưng anh vẫn trèo. Đến một đám mây trắng to lớn, bờm xờm, anh gạt mây dày đặc và trước mặt anh mở ra một cánh cửa lớn màu xanh. Không ngần ngại một giây, anh tự tin bước một bước qua cánh cửa, thẳng đến trời. Đẹp làm sao! Khắp nơi là hoa, và hương thơm nồng nàn! Trên nền trời xanh, trong những chiếc thuyền mây nhỏ, các nàng tiên bơi thuyền. Bỗng nhiên, một trong các nàng trông thấy chàng trai và kêu lên một tiếng, thế các nàng tiên trốn hết. Vòm trời biến đâu mất, lộ ra một đỉnh núi khuất trong mây trắng. Bỗng nhiên cây tre rung lên, run rẩy và bé lại, mỗi lúc một bé hơn, cuối cùng là biến mất hẳn, bỏ lại chàng trai trơ khắc trên mặt đất trần trụi. Sự thể diễn ra thật chóng váng khiến anh không biết là thật hay là mơ.
Nhưng anh vẫn nhớ như in trong tâm khảm gương mặt đẹp của các nàng tiên, đẹp đến nỗi anh sinh lòng mơ ước lấy được một nàng làm vợ. Nhưng bây giờ trời cao, cao quá!
Ngày ngày chàng trai chỉ quanh quẩn với một ý nghĩ trong đầu: Làm sao tìm được cách trở lên trời.
Một đêm anh nằm mơ gặp lại người bạn cũ, con trâu một sừng. Nó cười với anh bằng đôi mắt tinh khôn và nói chuyện với anh bằng tiếng người:
- Tại sao anh cứ trăn trở mãi? Anh đã quên bức vẽ của anh rồi sao? Nếu anh muốn lấy một nàng tiên làm vợ thì hãy thử vẽ nàng! Bao giờ vẽ xong thì lấy cái sừng của tôi trên tường xuống Tỉnh dậy, chàng trai chạy ra ngoài cắt một tàu lá chuối to. Đoạn anh quay vào nhà lấy một mẩu chì than và bắt đầu vẽ. Đến đêm ngày thứ mười, anh vẽ xong khuôn mặt tuyệt đẹp của nàng tiên trẻ, khuôn mặt khiến anh rung động. Nhớ lời con trâu một sừng, anh tháo cái sừng treo trên vách, áp môi thổi. Tức thì mọi vật rung lên, một làn hương thần tiên quấn lấy anh, ánh sáng hồng tràn ngập túp lều. Nàng tiên ra khỏi bức tranh, mỉm cười âu yếm với anh và bước xuống đất.
- Anh thân yêu, em sẽ là vợ anh. Anh sẽ làm việc ngoài cánh đồng còn em ở nhà nội trợ, và chúng mình sẽ mãi yêu nhau. Nói ròi nàng chìa cho chàng trai bàn tay xinh xắn của mình.
Từ đó, hạnh phúc tràn ngập căn lều tre bé nhỏ. Chàng trai cùng vợ sống trong niềm hạnh phúc trọn vẹn. Cho đến một ngày...
... C một ngày, bọn lính nhà vua lại hành quân qua núi.
- Nhìn cô gái đẹp chưa kìa! Một tên lính nhìn thấy nàng tiên liền kêu toáng lên. Hẳn cô ta sẽ làm đức vua của chúng ta đẹp ý! Vậy là bọn lính không thèm để tâm đến những lời than khóc của hai vợ chồng cứ dùng sức mạnh lôi nàng tiên đi.
Qua núi, qua đồi, qua vực thẳm, vượt dốc đứng, chàng trai chạy theo bọn lính đến cổng cung vua. Anh khóc lóc, lạy van, rằng anh không thể sống nối nếu không có người vợ thân yêu. Nhưng mọi lời van xin của anh đều vô nghĩa. Anh nhận chỉ nhận được những lời chửi bới và đòn roi.
Tuyệt vọng, chàng trai tội nghiệp lủi thủi quay về nhà. Anh cứ ngồi lặng yên, nước mắt đầm đìa khuôn mặt. Chợt nét mặt anh giãn ra. “Ta đã có một ý!” anh tươi tỉnh lẩm bẩm. Nhanh chóng, anh vớ lấy mẩu chì than vẽ lên tàu lá chuối. Phút chốc trên tàu lá hiện ra một con hổ có cánh với hàm răng khủng khiếp, dáng điệu chực nhảy lên vồ mồi. Chàng trai lấy từ bức vách xuống cái sừng trâu, thổi rung chuyển núi rừng. Con hổ nhảy ra khỏi bức tranh. Chàng trai leo lên lưng hổ và cả hai phi về phía hoàng cung. Thấy con thú dữ xổng chuồng, bọn lính gác hoảng hốt chạy trốn, bỏ ngỏ cổng thành. Bằng hai cú nhảy, con hổ có cánh sừng sững trong phòng tiệc nơi bọn nịnh thần đang giải nàng tiên bị trói chặt, khóc lóc như mưa đến bên nhà vua. Con hố gầm lên một tiếng khủng khiếp, há cái miệng khổng lồ nuốt chửng nhà vua cùng bọn tùy tòng.
Chàng trai chạy như bay về phía người vợ tiên yêu dấu, ôm ngang mình nàng, nâng bổng lên lưng hổ.
Vài bước nhảy qua đầu bọn lính gác, vài bước nhảy băng qua những vực sâu, con hổ có cánh hạ xuống bên túp lều tre nhỏ bé, sau khi đã đặt cặp uyên ương xuống, con hổ giương cánh bay mất vào trong mây.
Sau bao cuộc phiêu lưu, cuối cùng chàng trai trẻ được sống yên bình, hạnh phúc với người vợ tiên. Nếu còn đến giờ, hẳn họ vẫn đang sống vui vầy trong cảnh núi non.