Sự hoá thân của Gấu và Lợn Lòi

Vào một ngày mùa xuân ấm áp, trên cuộc hành trình của mình lợn lòi nhìn thấy có một con gấu nâu đang mệt mỏi nằm nghỉ trên một tảng đá rêu phủ lên êm ái.

 - Chào bác gấu! Bác từ đâu đến - lợn hỏi.

 - Chào anh lợn lòi. Ta là gấu của miền Bắc xa xôi . Suốt đời, ta đã sống trên núi Bạc Đầu. Gần đây ta quyết định làm một chuyến đi xa, ta muốn khám phá những điều kỳ diệu trên xứ sở của chúng ta. Thế còn chú mày - gấu hất hàm hỏi: đi đâu thế?

 - Thế thì tuyệt, ý kiến của bác rất hay. Chúng ta sẽ cùng nhau đi khám phá thế giới - lợn ủn ỉn reo lên.

Thế rồi gấu và lợn lòi cùng đi. Chúng vượt qua bao núi non, thung lũng, tai nghe tiếng ve ca hát, mắt ngắm những đỉnh núi răng cưa lởm chởm và những thác nước từ trên đổ xuống, ngắm những bông hoa dại, những lạch nước trong veo.

Một hôm, chúng thấy dưới thung lũng có một xóm người. Lợn rừng rụt rè đề nghị:

 - Bác có muốn xuống đấy thăm quan một vòng không? Tôi rất muốn xem con người sống ra sao đấy.

 - Tôi cũng rất muốn nhưng không biết xuống đó có an toàn không? Tôi nghe nói con người thường rất tàn bạo với thú vật.

Nhưng cuối cùng chúng bàn với nhau, nếu thái độ của chúng ôn hoà thì chắc không ai làm gì nó. Thế rồi chúng thong thả đi vào làng. Thế nhưng những con chó ngửi thấy mùi của Gấu và Lợn thì xông ra sủa nhặng xị, chúng cứ đuổi theo Gấu và Lợn sủa nhặng lên làm Gấu và Lợn rất bối rối. Còn con người, nhìn thấy một con Gấu to và một con Lợn lòi có răng nanh sắc nhọn đang tiến gần làng thì họ rất sợ hãi. Họ cầm liềm, gậy gộc chuẩn bị tấn công con thú.

Gấu và Lợn lòi sợ quá, vội rút ngay lên núi. Chúng than vãn:

 - Con người thật là kỳ lạ, họ không hiểu được một điều là chúng ta không muốn làm điều gì có hại cho họ.

Chợt Lợn lòi nghĩ ra một cách, nó bàn với Gấu:

 - Này bác Gấu, bác đã sống lâu năm trên núi Bạc Đầu, chắc bác biết được nguyên tắc biến hóa. Hãy hóa chúng ta trở thành người. Còn tôi, tôi sống lâu năm nơi núi phía Nam - nơi có một thầy già đã dạy tôi rất nhiều về tập quán con người. Tôi sẽ bảo bác. Chúng ta hoá thành người, xử xự như người thì sẽ không ai nhận ra đâu.

Gấu đồng ý và đọc thần chú. Ngay lập tức Gấu biến thành một người đàn ông đứng tuổi, ăn mặc xuềnh xoàng. Còn Lợn lòi biến thành một thanh niên đẹp trai, đội mũ vành rơm để cho mọi người biết anh ta đã đến tuổi lấy vợ. Chúng vượt qua vài chỏm núi xuống thung lũng.

Đến đầu làng, Gấu rất khát nước, bản chất thú vật nổi lên, nó vục đầu xuống giếng uống cho đỡ khát.

 - Bác không được làm thế, loài người không uống nước như thế bao giờ - Lợn nhắc nhở  - Hãy chờ có ai đến gánh nước thì nhờ người đó múc cho.

Ngay lúc đó có một cô gái xinh đẹp quẩy đôi thùng đến giếng gánh nước. Chúng xin cô gái một ít nước để uống. Cô gái vui vẻ đồng ý múc nước cho uống. Cô không mảy may nghi ngờ hai người đứng trước mặt cô lại là con thú. Vì thế chúng yên tâm bước vào làng. Buổi tối chúng xin vào ngủ nhờ một nhà nào đấy, sáng ra lại lên đường.

Một buổi tối khi ngồi nói chuyện với một bác chủ nhà, họ nghe thấy tiếng của cô gái hàng xóm khóc. Hỏi ra mới biết: Sau xóm có một con cua khổng lồ, nó quấy rối dân làng bao năm. Muốn được sống yên ổn hàng năm cứ phải hy sinh một cô gái trẻ cho nó. Năm nay đến lượt cô con gái út nhà hàng xóm.

 - Một con cua à? Nếu đúng thế thì đừng sợ, chúng tôi sẽ đến làm việc với nó - Hai người khách lạ nói.

Suốt đêm hôm đó, dân làng tụ tập cùng hai chàng trai lạ mặt bàn cách triệt hạ con cua độc ác đó để cứu cô gái khốn khổ và họ đã tìm ra một cách.

Sáng hôm sau, họ mang đến một cái kiệu, ở trong có một người đầu phủ mảnh vải trắng ngồi bất động đặt trước cửa hang của con cua cùng với những đồ tế lễ rồi chia tay người ngồi trong kiệu. Một lát sau con cua bò ra. Nó rất to với hai cái càng hùng dũng, lông cứng, vỏ dầy. Nó bò tiến lại chỗ cái kiệu. Ngay lúc đấy, người ngồi trong cái kiệu chính là một trong hai chàng trai kia dũng cảm vung kiếm lên, chàng nhảy lên mai cua và chém liên tục vào hai cái càng của nó. Cua chống trả quyết liệt, nhưng nó không đánh lại được với chàng trai nên bị trọng thương phải bỏ trốn về hang. Nó trốn vào một khe kẹt nên chàng trai không thể vào được. Không giết được con cua nhưng ít ra cô con gái út kia đã được cứu thoát chết. Dân làng tổ chức một bữa tiệc linh đình để cám ơn và chia tay hai chàng trai.

Chúng chia tay dân làng và đi tiếp. Đến một dòng sông, không có chỗ nào nước cạn để qua, chúng bèn bàn nhau biến thành ruà để bơi qua. Bơi ngang sông hai con rùa giả gặp một con rùa thật. Chúng đon đả chào nhau và hỏi thăm nhau đi đâu:

- Tôi đến thăm ông bạn Cua già của tôi vừa bị loài người độc ác đánh trọng thương - Rùa thật trả lời.

- Cho chúng tôi đi cùng với - Rùa giả đề nghị.

Rùa thật dẫn hai con rùa giả theo lối hang ngầm, nơi con cua đang nằm rên la đau đớn. Ngay khi nhìn thấy con Cua, hai con rùa giả trở về nguyên hình là Gấu và Lợn lòi rồi xông vào. Gấu dùng tay đập nát mai cua, lợn lòi dùng nanh kết thúc nhanh chóng cuộc đời của con Cua ác độc.

Gấu và Lợn lòi biến lại thành hình người quay về báo tin vui cho dân làng biết. Họ mang theo cái càng cua to đùng về làm chứng. Để cảm ơn cho tấm lòng dũng cảm của hai chàng trai, người nông dân nghèo quyết định gả con gái út của mình cho một trong hai người. Điều này thì không thể nào thành hiện thực được. Chúng liền từ chối:

- Xin bà con hãy nghe chúng tôi nói và hãy tin những gì chúng tôi sắp nói ra đây. Thực ra chúng tôi không phải là người mà tôi là một con Gấu đến từ đỉnh núi Bạc Đầu nơi phương Bắc, còn anh kia là một con Lợn lòi đến từ phương Nam. Chỉ vì muốn biết được cuộc sống của con người ra sao nên chúng tôi đã hoá thân thành người. Chúng tôi không thể sống mãi với hình người nên không thể lấy cô út làm vợ được.

- Đây quả là một điều ngạc nhiên tuyệt diệu - Những người nông dân thốt lên.

- Nếu muốn trả ơn chúng tôi thì hãy làm thịt một con bê rồi chuẩn bị một bữa tiệc để thiết đãi cho một con gấu và một con lợn lòi. Khi đấy chúng tôi sẽ cho bà con biết chúng tôi là ai.

Những người nông dân vui vẻ thực hiện. Hai người khách từ biệt rồi lầm rầm đọc câu thần chú. Trước sự chứng kiến của bao nhiêu người, họ biến thành một con gấu màu nâu và một con lợn lòi có cặp nanh nhọn hoắt. Hai con vật ăn ngon lành bữa tiệc được bày ra rồi cúi đầu chào nhưng người nông dân để trở về với núi rừng.

Từ đó về sau người ta con kể mãi về con gấu và lợn lòi tốt bụng đã giúp con người giết chết con cua độc ác, đem lại cuộc sống bình an cho con người.