Tại sao hoa lan bị cho rằng chỉ ra hoa không kết hạt?
Hoa lan từ xa xưa đã được coi là “thiên hạ đệ nhất hương”, ở Trung Quốc có lịch sử trồng trọt rất lâu đời. Có người nói chỉ nhìn thấy hoa lan ra hoa kết quả, nhưng chưa thấy hạt của nó bao giờ, cho nên cho rằng hoa lan chỉ ra hoa, không kết hạt. Thực ra đó là sự hiểu lầm của con người. Trong giới thực vật, mặc dù có thực vật chỉ ra hoa không kết hạt, nhưng là số ít.
Hoa lan, cũng như thực vật nói chung, sau khi ra hoa sẽ kết quả, quả róc hình tròn dài màu xanh gọi là “lan tôn” hay “lan đẩu”. Sau khi chín, biến thành màu xám. Nếu ta bóc lớp quả ra chỉ có thể thấy một nhúm chất phấn trắng, trên thực tế đó chính là hạt của lan. Lấy một chút phấn này đặt dưới kính hiển vi quan sát thấy những hạt nay có dạng cọc sợi dài và số lượng đặc biệt nhiều. Có người đã thống kê, quả róc của loài lan thiên nga có tới 3,77 triệu hạt, giả như chúng đều có thể sống được, chỉ cần qua 3-4 đời sẽ che phủ khắp địa cầu. Hoa lan có thể kết nhiều hạt như vậy, tại sao lại vẫn bị hiểu lầm là loài không kết hạt? Nguyên nhân là hạt của hoa lan nhỏ như cát bụi, mắt thường khó mà nhận ra được.
Ngoài ra, hạt giống của hoa lan mặc dù nhiều, nhưng hầu như không thể nảy mầm được, trong điều kiện bình thường rất khó dùng hạt giống để sinh sôi thành mầm sống thực. Nguyên nhân ở nhiều mặt: trước tiên hạt của hoa lan chín tương đối muộn, sau khi thụ phấn phải mất 6 tháng thậm chí một năm mới có thể chín, khi chưa đến thời kì chín, cây mẹ đã sớm yếu, thu thập hạt giống khó khăn, mà có thu thập được một ít hạt giống cũng dễ thối rữa trong đất; hai là trong hạt hoa lan không có phôi nhũ, chỉ có một phôi chưa phát dục hoàn toàn, bên ngoài bao bọc lớp vỏ hạt xốp, trong suốt, không dễ thấm nước, trong phôi có chứa rất ít chất dinh dưỡng, đại bộ phận là chất thuộc loại mỡ, mà chất loại mỡ này rất khó tan trong đất; ba là theo thí nghiệm của nhà khoa học Pháp, muốn cho hạt hoa lan nảy mầm còn phải có tác dụng của trực khuẩn nào đó để gây ra sự phân chia tế bào mới có thể nảy mầm. Điều đáng tiếc là, không phải mỗi một hạt hoa lan đều có thể gặp được loại trực khuẩn cộng sinh thích hợp với mình. Thực tế chứng minh cơ hội như vậy cực kì hiếm.
Do dùng hạt của hoa lan ươm trồng rất khó khăn, nên con người thường sử dụng biện pháp sinh sản vô tính. Song lan tách rễ sinh sôi cũng không dễ sống. Vì vậy trồng lan rất khó. May mấy năm gần đây đã dùng hoa lan để tiến hành nuôi cấy tổ chức và đạt được thành công, đã có thể sinh sôi lượng lớn mầm ống nghiệm, dự đoán không lâu trong tương lai nhất định có thể sản xuất hoa lan đại trà trong nhà máy.