Ngày xưa, trên quảng trường tại thành phố nọ có dựng tượng một chàng hoàng tử. Pho tượng lấp lánh ánh vàng rực rỡ, trông tuyệt đẹp.
Trừ bệ ra, còn cả pho tượng được dát toàn vàng lá. Đôi mắt hoàng tử đính hai viên ngọc bích xanh biếc. Chuôi kiếm có đính hồng ngọc long lanh.
Ai nấy trong thành phố đều tự hào về pho tượng. Nó được đặt cho cái tên nghe rất thân thương: Tượng Hoàng tử Hạnh Phúc.
Pho tượng toát lên vẻ hiền hòa, nhân ái kỳ lạ. Nó có sức cảm hóa lòng người, nhất là trẻ nhỏ.
Trong thành phố, khi có đứa trẻ nào hay khóc nhè thì người mẹ dẫ đế trước tượng và bảo:
– Con nhìn Hoàng tử Hạnh Phúc đây này! Hoàng tử có khóc nhè như con đâu! Con phải ngoan chứ!
Đứa trẻ nín bặt, không khóc nữa.
Còn trẻ con nào ương bướng, không nghe lời bố mẹ, khi thấy tượng Hoàng tử Hạnh Phúc hiền từ đều trở nên ngoan ngoãn, biết vâng lời bố mẹ.
Vào một chiều cuối thu, có con Én bay lạc tới quảng trường, nơi dựng tượng Hoàng tử Hạnh Phúc.
Én đang cùng đàn bay về phương nam để tránh rét. Hôm nay Én bị mệt, dậy muộn. Cả đàn đã bay mất.
– Ta phải cố đuổi kịp đàn! Ta phải về phương nam ấm áp trước khi mùa đông tới!
Én tới quảng trường thì trời đã sẩm tối. Thấy tượng hoàng tử, Én trầm trồ:
– Chao ôi! Nơi này có chàng hoàng tử tuyệt vời biết bao!
Én bay quanh tượng vài vòng, rồi mới đậu nơi chân tượng.
– Xin chào hoàng tử! Tối nay cho phép tôi được ngủ nhờ dưới chân hoàng tử!
Én đã định ngủ thì bỗng….
Tááaaaaachhhh….
Một giọt nước rơi đúng người Én.
– Ồ! Trời mưa à?! Nhưng ở chỗ này thì mưa nào tạt vào được!
Én vừa lẩm bẩm vậy thì lại…
Tááaaaaachhhh….
Một giọt nước nữa rơi xuống người Én. Én ngước nhìn lên.
Én giật mình nhận thấy nước mắt hoàng tử đang trào trên đôi má chàng. Én ngạc nhiên hỏi:
– Hoàng tử kính mến! Sao chàng lại khóc vậy?!
Hoàng tử Hạnh Phúc nghẹn ngào đáp:
– Trong thành phố này có nhiều người hạnh phúc, nhưng cũng còn rất nhiều người nghèo khổ. Nghèo lắm! Nghèo đến nỗi không có nổi tiền mua đồ ăn hàng ngày! Đứng nơi đây, ta đã nhìn thấu suốt bao nỗi đau buồn đó.
Im lặng một lúc, hoàng tử lại nói tiếp:
– Én nhìn vào ngôi nhà bên phải kia kìa! Ngôi nhà có đứa bé đang ốm nằm trên giường ấy! Bé bị ốm li bì! Nhà quá nghèo, người mẹ không có tiền mua thuốc cho con. Bà rầu rĩ ngồi nhìn con, lòng quặn đau. Thử hỏi ta làm sao có thể cầm được nước mắt trước cảnh như vậy?
Én bay tới bên cửa sổ ngôi nhà đó, rồi Én nhìn vào bên trong. Én thấy một đứa trẻ nằm mê man trên giường. Người mẹ ngồi bên vừa khóc vừa luôn miệng xin lỗi vì đã không có tiền mua thuốc.
– Hoàng tử ơi! Cậu bé chết mất!
Hoàng Tử Hạnh Phúc thở dài, rồi khẩn khoản nói:
– Ta có điều muốn nhờ Én đây! Ta mong Én không nỡ từ chối! Én cố gỡ viên hồng ngọc nơi chuôi kiếm của ta, rồi mang đến ngôi nhà đó được không?
– Tôi sẽ cố gắng hết sức!
Én gỡ viên hồng ngọc gắn nơi chuôi kiếm. Viên hồng ngọc gắn rất chặt. Mỏ Én có lúc như muốn bật văng ra. Mãi nó mới gỡ được. Én vội vàng mang viên hồng ngọc tới ngôi nhà cậu bé.
Người mẹ đã gục xuống ngủ thiếp bên con. Chắc bà quá mệt mỏi sau bao ngày chăm sóc cậu bé! Trông bà xanh xao, hốc hác vì thiếu ăn, thiếu ngủ và vì nỗi buồn hành hạ. Thật tội nghiệp!
Én nhẹ nhàng đặt viên hồng ngọc trước mặt người mẹ. Én cố không làm cho bà thức giấc, nên chỉ thì thầm:
– Tôi mang quà của Hoàng tử Hạnh Phúc tới tặng bà. Bà bán nó đi, lấy tiền mua thuốc cho đứa trẻ. Chắc chắn nó sẽ qua khỏi bệnh tật thôi mà!
Sau đó, Én bay về bên hoàng tử và nhìn vào ngôi nhà qua cửa sổ.
Người mẹ tỉnh dậy. Bà thấy viên hồng ngọc. Bà nhìn quanh, nhưng không thấy ai. Bà cho rằng Ông Trời đã thấu hiểu cảnh ngộ của bà, nên ban ơn cho bà. Bà cung kính tạ:
– Ơn Trời! Con xin cảm ơn Người đã ban cho con! Con sẽ bán viên hồng ngọc này lấy tiền chữa bệnh cho cháu!
Én cảm thấy lòng mình như vừa được sưởi ấm. Én thiếp đi trong giấc ngủ bình an. Chiếc mỏ bị sây sát do cậy hồng ngọc chợt hé mở. Chắc hẳn Én đang có một giấc mơ đẹp?
Sáng hôm sau, Én chào từ biệt Hoàng tử Hạnh Phúc:
– Hoàng tử kính mến! Tôi phải chia tay hoàng tử để đuổi theo đàn bay về phương nam ấm áp. Tôi phải về tới đó trước khi mùa đông đến. Nếu không, tôi sẽ chết vì lạnh cóng.
Hoàng tử lại khẩn khoản nói:
– Én này! Ta xin lỗi vì làm phiền Én trong lúc vội vã này. Ta mong Én đừng vội đi! Mong Én nghe thêm một lời nguyện cầu của ta!
Trước những lời tha thiết đó, Én không thể bỏ đi ngay được:
– Tôi nghe đây!
– Ta biết có một chàng trai trẻ chuyên viết truyện cho trẻ em sống trong căn buồng áp mái ngôi nhà đằng kia. Truyện chàng viết rất tuyệt vời! Chúng mang ước mơ và hy vọng đến với trẻ nhỏ. Nhưng chàng trai ấy rất nghèo. Chàng đã hết tiền từ ba ngày nay, nên không có gì ăn. Chàng mệt lả vì đói. Tay chàng run lên không thể viết tiếp. Nếu không được ăn, chàng sẽ lâm bệnh nặng, chẳng bao giờ còn cầm bút được nữa. Biết vậy mà không làm gì thì thật có lỗi với đám trẻ! Én làm ơn dùng mỏ cậy viên ngọc bích gắn một bên mắt của ta đem tặng chàng viết văn nghèo!
Én giật mình hỏi:
– Gì cơ?! Hoàng tử bảo sao?
Hoàng tử Hạnh Phúc nhắc lại lời cầu xin của mình.
Én giãy nảy đáp:
– Tôi không thể làm điều đó được!
Nhưng cuối cùng, do hoàng tử nài nỉ, Én không còn cách nào khác.
Én lại dùng mỏ cố nậy viên ngọc bích ở mắt hoàng tử. Én mang nó đến lẳng lặng đặt lên bàn cho chàng nhà văn.
Chàng trai trẻ đói xỉu người phải ra giường ngồi nghỉ. Một lúc sau, chàng quay về bàn uống nước lấy sức để viết tiếp câu chuyện đang dở dang. Chàng thấy một vật long lanh. Cầm lên xem, chàng nhận ra đó là một viên ngọc bích.
– Ôi! Thật kỳ diệu! Xin cảm ơn Trời Đất! Con sẽ bán vật này để mua cái ăn. Con sẽ khỏe lên và có thể tiếp tục viết thật nhiều truyện cho trẻ nhỏ. Các em chắc sẽ mừng lắm!
Chàng nhà văn trẻ bán viên ngọc bích, mua được bao đồ ăn, thức uống bồi bổ sức khỏe.
Hôm sau, Én lại nói lời chia tay với hoàng tử:
– Hoàng tử kính mến ơi! Tôi phải rời khỏi đây ngay để bay về phương nam. Nếu không thì không kịp! Tôi sẽ chết cóng mất! Thôi! Tạm biệt hoàng tử!
– Én ơi! Đừng vội đi! Ta mong Én cố giúp ta một việc này nữa thôi! Én có thấy cô bé đang khóc trên đường kia không? Cô bé rao bán diêm đến lạc cả giọng, nhưng không ai mua cho. Đói quá, cô bé lẩy bẩy làm đổ hết diêm xuống vũng nước. Diêm khô đã không ai mua thì còn nói gì diêm ướt! Cô bé không dám trở về nhà, vì sợ ông bố say rượu hành hạ. Ta muốn nhờ Én lấy nốt viên ngọc ở mắt còn lại mang cho cô bé!
Én sững sờ bảo:
– Nếu vậy, hoàng tử sẽ không nhìn thấy gì nữa!
– Không sao đâu! Ta còn trái tim nhạy cảm có thể nhìn thấy mọi thứ ở mọi nơi! Én làm ơn giúp ta với!
Én không thể làm theo lời hoàng tử. Nhưng hoàng tử chân thành nài nỉ, Én không đành lòng từ chối.
Mỏ Én vừa đụng vào viên ngọc xanh biếc thì màu xanh nhạt nhòa qua hàng nước mắt đang trào trên mi Én. Én cậy ngọc mà lòng nức nở khóc.
Én mang ngọc đến trao cho cô bé bán diêm. Cô bé không biết hết giá trị của ngọc. Nhưng thấy nó ngời sáng, cô bé mừng rỡ nói:
– Cảm ơn Én! Chắc cái này thừa đủ số tiền mà tôi bán hết diêm. Tôi không còn lo sợ bị đánh nữa!
Én bay về đậu trên vai hoàng tử. Nhìn hoàng tử, Én xót xa vô cùng. Én không nỡ rời hoàng tử. Én quyết định:
– Hoàng tử kính mến! Tôi sẽ ở lại đây! Tôi sẽ ở lại bên hoàng tử! Hoàng tử không còn nhìn thấy gì nữa. Tôi sẽ dùng đôi mắt của tôi nhìn mọi thứ, rồi kể lại với hoàng tử.
Hoàng tử hoảng hốt bảo:
– Én ơi! Mùa đông tới gần lắm rồi! Nếu Én không bay về phương nam trú rét ngay thì sẽ muộn đấy! Én sẽ bị chết cóng mất!
– Tôi đã quyết rồi! Tôi sẽ không đi đâu hết!
Hoàng tử nói thế nào Én vẫn một mực đòi ở lại bên hoàng tử.
Trời vừa sáng, Én đã bay đi khắp nơi trong thành phố. Én về kể lại hoàng tử nghe bao nỗi khổ đau của những người nghèo túng và bao thiếu thốn của các đứa trẻ đói rách.
Từ hai hốc mắt đã mất của hoàng tử rỉ ra những hàng lệ xót thương. Hoàng tử nghẹn ngào bảo:
– Én hãy gỡ các miếng vàng dát trên người ta, rồi mang tới cho các người túng thiếu và lũ trẻ không may mắn đó!
Én dùng mỏ gỡ những miếng vàng dát. Én kẹp chúng trong chiếc mỏ rớm máu. Én bay khắp thành phố mang chúng tặng những người nghèo và trẻ nhỏ khó khăn.
Mùa đông đã tới. Én rét run. Nhưng Én vẫn bay. Én vẫn quên mình mang niềm vui tới cho những con người bất hạnh. Nhờ vậy, họ có đủ cái ăn, cái mặc chống trọi với gió buốt, trẻ nhỏ được khỏe mạnh.
Vàng trên người hoàng tử ngày một bị tróc dần, tróc dần…
Và rồi các lá vàng đã bị bóc hết.
Những bông tuyết trắng bắt đầu rơi. Cả thành phố chìm trong tuyết.
Én không còn bay được nữa. Én run rẩy nép bên hoàng tử. Hoàng tử trìu mến nhìn Én và bảo:
– Én ơi! Ta xin lỗi Én! Ta còn một việc cuối cùng muốn nhờ Én. Én hãy bay ngay về phương nam ấm áp! Ở đây Én sẽ chết mất!
Én lập cập đáp:
– Không… Không sao đâu! Tôi… Tôi không… còn đủ sức… bay nữa! Bây giờ tôi muốn…mãi mãi ở bên hoàng tử.
Sáng hôm sau, Én nằm chết cứng trên đống tuyết bên hoàng tử.
Một quan chức của thành phố đi ngang qua quảng trường. Nhìn thấy pho tượng, vị nọ thốt lên:
– Pho tượng hoàng tử bị bẩn thế này từ lúc nào vậy? Nó làm xấu cả thành phố chúng ta!
Tượng liền bị hạ xuống. Nó bị đem đi nung chảy. Nhưng có điều kỳ lạ là không thể đun chảy trái tim tượng.
Người ta ném trái tim vào hố rác bên xác Én.
Một hôm, Thượng đế lệnh cho các thiên sứ:
– Hãy xuống trần thế kiếm cho ta hai báu vật quý nhất và mang lên thiên đường!
Tuân lệnh Thượng đế, các thiên sứ đem về dâng Người trái tim Hoàng tử Hạnh Phúc và xác Én.
Thượng đế đã biết rõ hành động cao đẹp của hoàng tử và Én. Do vậy, vừa thấy trái tim và xác Én, Người phán:
– Đây quả là những báu vật rất đáng được người đời chiêm ngưỡng!
Thượng đế liền ban cho Hoàng tử Hạnh Phúc và Én linh hồn bất tử. Cả hai cùng bay lên thiên đường.
Từ trên thiên đường, Hoàng tử Hạnh Phúc với trái tim nhân hậu, hiền từ và Én bây giờ vẫn luôn nhìn chúng ta.
Cả hai đều ước mong sao chúng ta sẵn sàng mở rộng tấm lòng để giúp đỡ những người gặp hoạn nạn, khó khăn.