Trăng nay chớ có xem thường

Lê Thánh Tông (1441 – 1497) là một vị vua có nhiều công lao phát triển kinh tế, văn hoá, mở mang đất nước. Nhà vua lập ra Hội Tao đàn để khuyến khích sáng tác thơ văn bằng tiếng Việt. Năm ấy, vua cho họp hội thơ của mình đúng vào đêm Trung thu. Hai mươi tám thi sĩ tài hoa đều có mặt để hóng mát, vịnh trăng. Nhưng không may đêm đó mây mờ che lấp vầng trăng. Cả hội thơ đều lúng túng, vì định làm thơ vịnh trăng mà lại không có trăng.

Khi ấy, có anh lính cấm binh đứng hầu trước điện là Nguyễn Toàn An, người Đường An, Hải Dương, nghe mọi người bàn chuyện làm thơ, cũng làm chơi một bài.

Trong khi các thi sĩ chưa làm xong, Toàn An đã nhờ người dâng thơ của mình lên vua. Mọi người đều cười giễu anh lính gác. Riêng vua Lê Thánh Tông nói:

– Thì ra đất nước thái bình, việc học được khuyến khích nên người lính thường của ta cũng là khách làng thơ. Nào, cho đọc lên cùng nghe.

Bài thơ có hai câu kết rất hay, vừa hợp cảnh đêm Trung thu trăng mờ, vừa ngụ ý sâu xa về tương lai của người lính nọ:

Trăng nay chớ có xem thường

Thu sau trăng sáng như gương giữa trời.

Vua khen thơ, tạo điều kiện cho Toàn An học hành. Quả nhiên, đến khoa thi Tân Sửu (năm 1481), Toàn An đỗ thám hoa.

Dê Đen và Dê Trắng

Dê đen và Dê trắng cùng sống trong một khu rừng. Hàng ngày, cả hai thường đến uống nước và tìm cái ăn ở trong khu rừng quen thuộc...

Ai can đảm?

Bây giờ thì mình không sợ gì hết! Hùng vừa nói vừa giơ khẩu súng lục bằng nhựa ra khoe.

Hồ Gương

Có một hồ nước rộng, trông thấy đáy. Những khi gió nhẹ mặt hồ phẳng lặng như gương. Một chú Chim nhỏ bay qua thấy bóng mình dưới nước, bèn cất tiếng

Mũi Lao Xanh trong đầm nước

Dưới gốc cây sen già trong đầm nước, Búp Sen đội bùn nhú lên. Nước sóng sánh tẩy sạch bùn nhơ để lộ một ngó sen trắng muốt. Làn mưa rào đầu hạ rắc lộp độp trên mặt đầm khiến búp nụ nôn nao.

Để ta xuống

Lần đầu tiên Ngụy Vương gặp Tôn Tẫn, rất muốn thử tài của ông. Sau khi đã yên vị trên ghế, Ngụy Vương nói với quần thần: Hôm nay, ta ngồi trên điện để xem trong các khanh, ai có thể làm ta phải đi xuống...

Ai đáng khen nhiều hơn

Một nhà kia, có hai anh em Thỏ ở với mẹ. Bố đi làm xa nên cậu nào cũng muốn tỏ ra là đứa bé ngoan, biết thương mẹ nhiều nhất.

Cứ gọi tôi là Ba như ngày trước

Ở phố Ngõ Nghè (Hải Phòng) có một ông già mù cả hai mắt tên là Thuyết. Hồi còn trẻ, ông làm thủy thủ [1] trên nhiều tàu buôn nước ngoài, về sau ông làm công trong một hiệu ảnh bên Pháp.

Dê và cáo

Trong một khu rừng nọ, có một con sư tử rất hung bạo, sống trong một cái hang lớn và chứa nhiều thức ăn. Một hôm, con sư tử đi ra khỏi hang. Nhân lúc đó, một con cáo đã lẻn vào và ăn tất cả thức ăn có trong hang...

Khuất phục tên cướp biển

Tên chúa tàu ấy cao lớn, vạm vỡ, da lưng sạm như gạch nung. Trên má hắn có một vết sẹo chém dọc xuống, trắng bệch. Hắn uống lắm rượu đến nỗi nhiều đêm như lên cơn loạn óc, ngồi hát những bài ca man rợ.